Đã có bao giờ bạn cầm ly bia thủ công đang thưởng thức trên tay và suy nghĩa rằng: Cái gì là thành phần tạo nên thứ thức uống tuyệt vời này? Câu trả lời nằm trong 4 thành phần chính: Nước, Men bia, Hoa bia và Malt (Mạch Nha). 4 thành phần này đều mang những đặc trưng riêng và góp phần tạo nên hương vị, màu sắc cũng như những nét riêng của mỗi loại bia. Trong đó, thành phần Malt đóng vai trò cung cấp cung cấp toàn bộ lượng gluxit để chuyển hoá đường thành cồn và các thành phẩm khác của bia.
Vai trò của Malt bia trong bia thủ công là gì
Malt là tên gọi chung của một hỗn hợp dung dịch được tạo ra sau khi cho các loại hạt ngũ cốc ươm mầm dưới sự kiểm soát chặt chẽ về nhiệt độ, độ ẩm trong cả quá trình đó. Malt được làm từ loại ngũ cốc nào thì sẽ có tên kèm với loại đó, ví dụ: malt đại mạch, malt yến mạch, malt ngô… nhưng phổ biến nhất vẫn là loại malt Đại mạch. Ở nước ta, Malt còn được gọi là Mạch nha.
Đại mạch (Lúa mạch)
Để tạo ra được mẻ mạch nha chất lượng làm nên những loại bia thủ công tuyệt ngon, những hạt ngũ cốc đã trải qua một quá trình làm nảy mầm với nhiều công đoạn khác nhau. Ở mỗi công đoạn đều có những yêu cầu khắt khe về thời gian, nhiệt độ, độ ẩm…tác động lên hạt ngũ cốc.
1. Phân loại ngũ cốc.
Ngũ cốc sau khi được thu hoạch trên những cánh đồng sẽ được làm sạch và đưa vào quá trình phân loại. Những loại hạt bé hơn kích thước bé hơn 2,2mm sau quá trình sàng lọc sẽ được chuyển sang các thùng chứa riêng làm thức ăn gia súc. Còn lại những hạt lớn hơn 2,2mm sẽ tiếp tục được chuyển đến quá trình “Malting”.
2. Malting
Sau khi được sàng lọc và lựa chọn kĩ càng, các hạt ngũ cốc sẽ được đưa vào một quá trình gọi là “Malting”.
Bước đầu tiên, các công nhân sẽ cho ngũ cốc vào ngâm nước. Nước là điều kiện tiên quyết cũng như quan trọng nhất quyết định đến khả năng nảy mầm của hạt. Việc ngâm ngũ cốc vào nước nhằm hai mục đích là làm sạch ngũ cốc, loại bỏ các hạt lép và cung cấp cho chúng một lượng ẩm nhất định để thúc đẩy quá trình nảy mầm. Nước sẽ thẩm thấu qua lớp vỏ và làm tăng độ ẩm cho ngũ cốc. Ở độ ẩm khoảng 30% thì các tế bào sống ở phôi bắt đầu hình thành và hạt sẽ nảy mầm.
Tiếp theo, sau khi cung cấp đủ lượng ẩm cần thiết, hạt ngũ cốc sẽ được nảy mầm và hình thành rễ, chồi cây. Quá trình nảy mầm này nhằm: Chuyển hóa, phân cắt các chất dự trữ trong hạt thành các hợp chất đơn giản, hòa tan như tinh bột thành đường lên men được, protein thành các axit amin tự do… Có thể hiểu ngắn gọn đây là quá trình làm lên men tinh bột có trong ngũ cốc nhờ vào các enzym xuất hiện trong quá trình nảy mầm.
Hạt Đại Mạch sau quá trình nảy mầm.
Kết thúc quá trình làm nảy mầm, hạt ngũ cốc sẽ chuyển sang được sấy khô. Việc sấy khô ngũ cốc có hai tác dụng chính là: chấm dứt sự chuyển hoá, phát triển của hạt và lưu giữ lượng enzym đã hình thành trong quá trình nảy mầm. Công đoạn sấy cũng góp phần tạo mùi vị và màu sắc cho Malt.
Sau khi sấy và đảm bảo các hạt ngũ cốc đã ngừng sự phát triển cũng như lưu giữ được lượng enzym cần thiết, ngũ cốc sẽ được chuyển qua quá trình rang khô. Công đoạn rang khô này sẽ chỉ để lại cho ngũ cốc đường, tinh bột và enzym chuyển hoá. Nhiệt độ khi rang sẽ được điều chỉnh cho phù hợp để quyết định màu sắc của bia khi nấu. Nhiệt độ rang thấp sẽ tạo ra các loại bia có màu nhạt, tăng nhiệt độ hơn một chút thì bia sẽ có màu hổ phách, khi nhiệt độ cao hơn thì malt sẽ cho ra đời loại bia có màu nâu và khi nhiệt độ cao nhất thì bia đươc nấu sẽ có màu đen. Công đoạn rang khô này sẽ là chìa khoá cho việc tạo nên màu sắc hấp dẫn của một ly bia.
Malt sau khi rang khô xong sẽ được đưa vào làm nguội ở nhiệt độ phòng, sau đó được tách rễ, phân lô và phối trộn rồi đưa và các kho tồn trữ để ổn định các đặc tính trước khi được xuất đi các nhà máy bia.
Bên trong một kho làm nguội malt
Malt sau khi đạt được các bước kiểm tra chất lượng sẽ được đưa đến các nhà máy bia-nơi chúng sẽ được nấu thành những loại bia hảo hạng.
Ngày nay, các nhà máy Malt bia vẫn đang tiếp tục cải tiến công nghệ và cho ra lò những sản phẩm tốt nhất cung ứng cho thị trường. Sự thành công của một hãng bia có đóng góp rất to lớn từ những hạt ngũ cốc bé nhỏ này. Đặc biệt, với dòng bia thủ công, chất lượng của malt bia đóng vai trò tối quan trọng. Malt bia đạt chuẩn sẽ cho ra đời những mẻ bia hảo hạng và góp phần làm nên tên tuổi cho những dòng bia trứ danh!